Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u pulmonologa?

Istnieje wiele objawów, które mogą skłonić pacjenta do wizyty u pulmonologa. Są to przede wszystkim takie symptomy jak:

• świeszzczący oddech, częsty kaszel, duszności i ściskanie w klatce piersiowej, szczególnie odczuwane o poranku i nocą – objawy te mogą świadczyć o astmie oskrzelowej,
• szybkie męczenie organizmu i kłopoty ze złapaniem tchu – nawet po wykonaniu niewielkiej aktywności,
• krwioplucie,
• zaburzenia oddychania – przyspieszony, bądź spowolniony oraz płytki, bądź pogłębiony oddech,
• nawracające zapalenia płuc,
• urazy płuc, wynikające z obrażeń klatki piersiowej,
• płyn w jamie opłucnej.

Oprócz tego, z wizyty u pulmonologa powinny również skorzystać osoby palące papierosy, bądź przebywające wśród palaczy.

Spirometria (badanie spirometryczne)

Jest najważniejszym z badań czynnościowych układu oddechowego, czyli badań, które pozwalają na obiektywną ocenę czynności płuc. Podczas spirometrii ocenia się objętość powietrza wydychanego i wdychanego do płuc. Badanie polega na oddychaniu przez ustnik aparatu. Wykonuje się zwykle tzw. spirometrię podstawową, a często również spirometrię po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela (czasami określaną jako „spirometria z oceną odwracalności obturacji”).

Kiedy należy przeprowadzić badanie spirometrii?

Lekarze pulmonolodzy podkreślają, że spirometria powinna być przeprowadzana u osób po 40. roku życia co dwa lata, lub częściej jeśli dodatkowo u pacjenta występują objawy, takie jak duszności, świszczący oddech czy przewlekły kaszel. Ponadto na badanie często kieruje się również nałogowych palaczy, osoby narażone w pracy na wpływ czynników szkodliwych dla układu oddechowego, zawodowych sportowców czy strażaków. Innymi częstymi wskazaniami do spirometrii są również:

• objawy chorobowe ze strony układu oddechowego (poza wymienionymi powyżej, również bóle w klatce piersiowej oraz szybka męczliwość),
• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych (w tym zapalenia oskrzeli i płuc, częste przeziębienia, a także objawy mogące wskazywać na alergie, jak przewlekłe zapalenie zatok),
• nieprawidłowości w wynikach innych badań (takich jak RTG klatki piersiowej, gazometria, morfologia),
• ocena ryzyka planowanej operacji,
• monitorowanie przebiegu i ocena skuteczności zastosowanego leczenia w chorobach układu oddechowego (przede wszystkim astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc),
• ocena stanu pacjenta po przeszczepie płuc i operacjach klatki piersiowej.

Badania spirometryczne pomocne są także w ustalaniu przyczyn duszności, dzięki możliwości wykluczenia podłoża w schorzeniach układu oddechowego, jak to na przykład ma miejsce podczas ataków paniki  lub z powodu niewydolności serca i układu krążenia.

Czy trzeba się przygotować do badania spirometrii?

W przypadku badania jakim jest spirometria, wyniki zależą w dużym stopniu od odpowiedniego przygotowania pacjenta oraz współpracy z technikiem je przeprowadzającym. Aby uzyskać jak największą dokładność zapisu, należy zawsze stosować się do kilku poniższych zaleceń:

• na badanie należy przyjść ubranym w luźną, nie krępującą ruchów odzież- zrezygnować należy przede wszystkim z elementów garderoby, które mogłyby utrudniać głębokie wdechy, takich jak krawaty, gorsety czy ciasne paski),
• minimum 2 godziny przed wykonywaną spirometrią nie powinno się spożywać obfitych posiłków, napojów gazowanych, a także kawy i mocnej herbaty,
• minimum 4 godziny przed badaniem nie wolno spożywać alkoholu,
• minimum godzinę wcześniej nie powinno się palić papierosów -najbardziej optymalnie byłoby zrezygnować z tytoniu na 24 godziny przed spirometrią,
• w przypadku stosowania leków, mogących wpłynąć na wynik badania, najczęściej należy odstawić je na dwie doby przed wykonywaniem badania -oczywiście decyzję w tej sprawie podejmuje lekarz, oceniając bezpieczeństwo pacjenta,
• spirometrię wykonuje się po minimum 15-minutowym odpoczynku pacjenta. przez co najmniej pół godziny przed badaniem należy powstrzymać się od intensywnego wysiłku,
• pacjent może zostać poproszony o wyjęcie na czas badania luźnej protezy zębowej, gdyż ta mogłaby utrudniać jego prawidłowe przeprowadzenie.

Ponadto zawsze należy poinformować wcześniej lekarza o wszelkich dolegliwościach, mogących wpływać na możliwość wykonywania głębokich wdechów i wydechów, takich jak urazy i dolegliwości bólowe w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz mdłości, zawroty głowy czy osłabienie.